Titanyum dioksit (E171) nedir? Zararlı mıdır?

Titanyum dioksit E171 koduyla bilinen bir gıda katkı maddesidir. Gıdalarda nem tutucu, renklendirici ve boyar madde olarak kullanılmaktadır. Özellikle beyaz renkli gıdalarda renk ve parlaklığı artırır. E171’in yüksek oranda kullanıldığı ürünler şekerlemeler, hazır tatlılar, sakızlardır. Ayrıca, beyaz un, sofra tuzu, kabartma tozu gibi ürünlerde de kullanılır. Bu maddenin nem çekici özelliğinden yararlanılır, gıdanın raf ömrünü artırır. Ayrıca endüstride titanyum dioksit, diş macunları, güneş kremleri, nemlendiriciler, şampuanlar, deodorantlar ve tıraş kremleri gibi pek çok üründe kullanılır. Güneş pilleri, kendi kendini temizleyebilen boyalar, buğu tutmayan camlar ve çevresel arıtma gibi uygulama alanları da bulunur. Avrupa’da 1970’li yıllardan bu yana ve halen kullanılan E171’in kullanımının yasaklandığı ve yasaklanmasının tartışıldığı ülkeler var. 

Titanyum dioksit zararlı mıdır?

Titanyum dioksit minerallerinin kullanıldığı gıdalarda vücutta depo edilmeyip parçalanmadan vücuttan atıldığı, bu sebeple de titanyum dioksitin zararlı olmadığı belirtilir. Karşıt görüşler, nem tutma özelliğinin vücudun su dengesini bozduğu, uzun vadede vücutta biriktiği ve DNA tahribatına sebep olduğu yönündedir.

Diğer taraftan, sanayide kullanılan titanyum dioksit nanoparçacıkları moleküler madde değişikliğine uğramış haldedir. Nanoparçacıklar şeklinde vücuda giren titanyum dioksit, dokularda birikime sebep olur. Vücutta toksik ve dejeneratif etki yapar. Solunduğunda inflamasyon ve astım riskini artırır. Örneğin bu nedenle püskürtmeli güneş koruyucularının yasaklanması konuşuluyor.

Bazı çalışmalar, nano titanyum dioksidin bağışıklık, hücre hasarı gibi etkilere neden olabileceğini de göstermiştir. Genotoksik etkiye sahiptir; yani DNA'ya ve genlere toksik etki göstererek mutasyonlara ve kanserlere neden olan kimyasal maddeler sınıfındadır. Yapılan hayvan deneyleri neticesinde, Birleşmiş Milletler Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı bu kimyasalı, “insanlar için olası kanserojen” olarak sınıflandırmıştır. 

Kaynaklar

https://www.ccohs.ca/headlines/text186.html

http://dergipark.gov.tr/download/article-file/608012

https://kms.kaysis.gov.tr/Home/Goster/42410?AspxAutoDetectCookieSupport=1

https://polen.itu.edu.tr/bitstream/11527/2821/1/11791.pdf

https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.2903/j.efsa.2016.4545

24.03.2019