Ayçiçek yağı ve zeytinyağı arasındaki farklar nelerdir?

Günden güne artan sağlık sorunları hayatlarımızın merkezinde yer alıyor. Peki sağlıklı yaşam yolunda işe nereden başlamalıyız? Arkanıza rahatça yaslanın ve elinizi ilk sofranıza atın.  Türk mutfağının vazgeçilmezi yağlar olunca buradan yola çıkmak güzel bir başlangıç olacaktır. Yıllardır aklımızı kurcalayan en büyük soruysa yemek yaparken zeytinyağı mı yoksa ayçiçek yağı mı kullanmalı oldu. Bu konuya yağları karşılaştırarak bir göz atalım.  

Tarihi MÖ 6000’li yıllara dayanan zeytinyağı günümüzde de sofralarımızın vazgeçilmezi. Antioksidan içeriğiyle zararlı maddelerin bağırsaklardan uzaklaştırılmasında ve karaciğerin daha aktif çalışmasında önemli rol oynar. Diyabet hastaları için faydalı bir besin olup aynı zamanda kolesterolün de dostudur. Tabi Her şeyin fazlası zararlı olduğu gibi, zeytinyağı da kararında tüketilmelidir.   

İlk fabrika üretimi 1835 yılında Rusya’da başlayan ayçiçek yağı ise sofralarımızda zamanla geniş yer kaplamaya başlamıştır.  E vitamini miktarı bol olan ayçiçek yağı omega 6 yönünden de zengindir. Ancak çoklu doymamış yağ oranı yüksek olması nedeniyle dikkatli tüketilmesi ve tüketiminin en alt seviyede tutulması önerilmektedir. Uzmanlar tarafından, ayçiçek yağının vücut düzenimiz üzerinde olumlu etkileri olduğu açıklanmaktadır. Bu gözlemler kimi bilim adamları tarafından onaylanırken kimileri tarafındansa onaylanmamaktır.

Peki fayda ve zarar açısından iki yağ arasında fark oluşturan etkenler nelerdir? 

İlk olarak, zeytinyağı doğal yöntemlerle üretilirken ayçiçek yağı kimyasallara ve özel ısı süreçlerine maruz kalarak son halini almaktadır. Daha hafif tat ve koku elde etmek aynı zamanda raf ömrünü uzatmak adına ayçiçek yağı rafine edilmektedir. Rafine işlemi süresince  uygulanan ısı, kimyasal ve basınç yağda eriyen antioksidanları (E vitamini) yok etmektedir.

Kolesterol açısından baktığımızda ise zeytinyağının kolesterole olumlu etkisinin çok olduğunu söylemek gerekir. Hormonların ana maddesi ve anne sütü içinde yoğun oranda bulunan kolesterol oldukça faydalı bir maddedir. Buradaki önemli noktaysa kolesterolün oksitlenmesi durumunda saf değiştirerek sağlık düşmanı olmasıdır. Ayçiçek yağında ise içerisindeki kolesterolün oksitlenmesi sebebiyle faydasının zarara dönüşmesi söz konusu olabilmektedir.

Sağlıklı yaşamak ve sağlıkla kalmak için, doğal ve sağlıklı olan zeytinyağının etkilerini azımsamayın ve sofralarınızdan eksik etmeyin. Zeytinyağınızı salatalarınıza, zeytinyağlı yemekler yaparken kullanabileceğiniz gibi, tüm yemeklerinizde pişmiş olarak da tüketebilirsiniz. Etinizi, soğanınızı kavururken de zeytinyağı kullanabilirsiniz.

Sağlıklı günler geçirmeniz dileğiyle...

Kaynakça

Armutcu, F., Namuslu, M., Yüksel, R., Kaya, M.(2013), Zeytinyağı ve Sağlık:Biyoaktif Bileşenleri, Antioksidan Özellikleri ve Klinik Etkileri, Konuarlp Tıp Dergisi, 5(1):60-68.

Bayrak, A., & Bayraktar, N. (1995). Ayçiçek (Helianthus annuus L.) Yağının Yağ Asitleri Kompozisyonu. Gıda Dergisi, 20(6).

Demirci, M., & Bölükbaşı, B., Akdeniz Beslenme Tarzında Zeytinyağının Önemi. 02/03 Ekim 2003 Tariş Zeytinyağı Üretim Tesisleri Çiğli-İzmir, 41.

Lee, A., Thurnham, D. I., & Chopra, M. (2000). Consumption of tomato products with olive oil but not sunflower oil increases the antioxidant activity of plasma. Free Radical Biology and Medicine, 29(10), 1051-1055.

Owen, R. W., Giacosa, A., Hull, W. E., Haubner, R., Würtele, G., Spiegelhalder, B., & Bartsch, H. (2000). Olive-oil consumption and health: the possible role of antioxidants. The lancet oncology, 1(2), 107-112.

ÖZATA, E., & CÖMERT, M. Olive Oil and Healthy Life, Zeytin Bilimi 6 (2) 2016, 105-110.

Vázquez-Velasco, M., Díaz, L. E., Lucas, R., Gómez-Martínez, S., Bastida, S., Marcos, A., & Sánchez-Muniz, F. J. (2011). Effects of hydroxytyrosol-enriched sunflower oil consumption on CVD risk factors. British journal of nutrition, 105(10), 1448-1452.

09.03.2017