Montessori ve Waldorf eğitim sistemleri

Montessori ve Waldorf sistemleri son dönemde en hızlı büyüyen eğitim sistemleridir. Bu sistemlerin her birinin kendine özgü, bazı noktalarda farklılaşan, bazı noktalarda benzeşen felsefeleri vardır. İki sistem de uzun yıllara dayanan deneyim ve birikimlerle geliştirilmiş olup, her öğretmenin kendi tarzı ve anlayışı ile bir sınıftan diğerine bazı farklılıklar oluşabilir.

Montessori bir eğitim metodu olup İtalya’nın ilk kadın tıp doktoru, pedagog ve antropoloji profesörü Maria Montessori tarafından geliştirilmiştir. Montessori metodu, iki koşulla çocuğun pozitif gelişimine yardım eder. Bunlardan ilki, çocuğun nesnelerle ve çevreyle ilişki içerisinde olmasıdır. Hazırlanan çevre içerisinde çocuğu cezalandırıcı ve ödüllendirici durumlar olmaz, çocuğa kendi seçimlerini yapabileceği bir ortam hazırlanır. Düzenli bir çevre içinde, çocuk boyuna göre yapılmış mobilyalar ve açık alan içerisinde ilgilendiği materyali seçer. Bu materyaller çocukların ilgi alanlarına göre sınıflandırılmıştır ve karmaşıklık derecesine göre dizilir. Çalışma sırasında çocuk serbesttir, kimse karışmaz ve çalışmasını engellemez.

İkinci koşul, çocuğun özgür olmasıdır. Özgür çocuk, yeteneklerinin ve yapabildiklerinin sınırlarını keşfetmeyi öğrenir. Böylece, kendi yeteneklerinin farkındalığıyla çalışan çocuk, çalışma dışında mutlu olur. Saldırgan ve kırıcı davranışlardan uzaklaşır. Çocuk eğitim süresince eğitici kişi tarafından müdahale edilmeden gözlemlenmelidir. 

Bir diğer eğitim modeli Waldorf ise, 1919 yılında Rudolf Steiner tarafından Almanya’da geliştirilmiştir. Waldorf eğitim sisteminde her şey kendi zamanında yapılır. Bu nedenle öğrenmenin okul takvimine göre yapılandırıldığı bir sistem yoktur. Önemli olan çocuklar için bireysel gelişimdir. Çocuklar, ezber ve baskıdan kurtularak, gündelik yaşam içerisinde not sistemi, ödev ya da sınıfta kalma gibi uygulamalardan arınarak eğitilirler. Dersler oyunlar ve oyuncaklarla yapılarak, çocukların ilgisi yüksek seviyede tutulur ve bu ilgi okuma, yazma gibi temel eğitimlerin öğrenilmesi için dayanak noktası teşkil eder. Waldorf eğitim sisteminin önemli noktalarından birisi de, çocukların doğa ile birlikte yaşayarak öğrenmeleridir. Belli bir yaşa kadar plastik oyuncaklar kullanılmaz, teknolojiden uzak durulur. Bunların yerine ağaç dalları, tahta gibi doğal maddelerle oyuncaklar yapılır. 

İki sistemde de çocuğa manevi ve bireysel anlamda çok saygı duyulur, çocuk merkeze alınır. İki sistemde de modern çağın strese en çok neden olan nesneleri yani televizyon, bilgisayar gibi fazla kullanımı çocuğa zarar verebilecek teknolojik ürünlerin kullanımı kısıtlanır. Montessori ve Waldorf eğitim sistemlerinde doğal çevre eğitim sisteminin temelini oluşturur. Yapay ürünler ve yerlerin hayattan çıkarılması hedeflenir. İki sistemde de çocukların gereksinimleri giderilir, bu nedenle toplumun ihtiyaçları da karşılanır. Ayrıca, iki sistemde de sanat, müzik, dans ve tiyatro eğitiminin çocukları özgürleştireceği ve mutlu edeceği öngörülür.

03.05.2019