Genel Bakış: Gaps, Taş Devri, Karatay, Ketojenik Diyet

Günümüzde giderek artan çok sayıda çocuk ve yetişkinin maruz kaldığı obezite, yanlış beslenmeye dayanan hastalıklar, psikolojik ve psikiyatrik hastalıklar birçok diyet tipinin ortaya çıkmasına neden olmuştur ve bu diyet çeşitleri olumsuzlukların minimum seviyeye indirilmesinde önemli rol oynamaktadır.

Bu diyetler arasında gaps, taş devri, ketojenik beslenme ve Karatay diyetleri oldukça popülerdir.

Bilindiği üzere, gaps (bağışıklık ve psikoloji sendromu) diyeti ve ketojenik beslenme diğer diyet çeşitlerinden farklı olarak, tedaviye yönelik beslenme yöntemleri olarak ortaya çıkmışlardır.

Gaps diyetinde probiyotik gıdalara öncelik verilerek bağırsak çeperinin ve florasının korunması sağlanır, böylece bağırsaktan kana bakterilerin ve ağır metallerin geçişi önlenir. Bu durumda, sindirim ve boşaltım sistemi düzgün çalışır, kişi sağlıklı kalır, bu da insan psikolojisini olumlu olarak etkiler. Sindirim ve boşaltım sisteminin düzgün çalışması, psikolojinin iyi olması düzenli spor aktiviteleriyle birleştirildiğinde sağlıklı ve fit bir vücuda sahip olmak kaçınılmaz olur. Ketojenik beslenmede ise vücuda alınan karbonhidrat %10’un altına indirilerek, kaslarda ve karaciğerde glikojen depolanmasının önüne geçilir, bu durumda vücut enerji üretmek için yağ yakmaya başlar. Diyet sırasında karbonhidrat tüketimi çok az olduğu için özellikle epilepsi hastaları tarafından tercih edilir. Başarı oranı yüksektir.

Her diyet tipinin kendine özgü disiplinleri vardır, örneğin gaps diyetinde kişi patates tüketebilir, ama ketojenik diyette tüketemez. Taş devri diyetinde gıdaların %60’ı çiğ olarak tüketilir. Bu sayede vitaminler, enzimler, asitler zarar görmeden direkt alınarak binlerce yıl önce yaşamış atalarımızın beslenme şekillerine uygun bir tüketim biçimi  yakalanmaya çalışılır. Gaps ve ketojenik diyetlerde gıdaların %60’ının çiğ olarak tüketilmesi gibi bir zorunluluk yoktur. Fakat doğru pişirmeye dikkat edilir, kızartma yapılmaz, mısır ve ayçiçek yağı kullanılmaz. Karatay diyeti de uygulayanların yüksek oranda fayda sağladığı diyetlerden biridir. Diyet sırasında yüksek protein tüketimine ve karbonhidrat kısıtlamasına gidilir. Öğünler arasında süre uzundur, ara öğün tavsiye edilmez, bu süre şekersiz çay veya ayran içilerek geçirilir. Ketojenik beslenmede ise protein günlük alınan kalorinin %15-20’sini oluşturur. Gaps, taş devri ve ketojenik beslenmede ara öğünler tüketilebilir. Tüm diyetlerde sebzelerin çiğ ya da düşük sıcaklıkta buharda uzun süre pişirilerek tüketilmesi ortak noktadır. Bütün diyetlerde katkı maddelerinden, üç beyazdan, mısır ve ayçiçek yağından uzak durulur. Bütün diyetlerde karbonhidrat kısıtlamasına gidilir ve insülin direnci düşürülmeye çalışılır.

Kişi doktor ve diyetisyen kontrolünde, kendi beslenme alışkanlıklarına ya da sağlık durumuna göre bu diyetlerden birini uygulayabilir. Amaç sağlıklı beslenmek, alınan kaloriden daha fazlasını yakmak, gıdaları katkı maddesiz, doğada bulundukları hallerine en yakın şekilde tüketmeye çalışmaktır.

Tüm diyetlerin ortak bir noktası var, sağlıklı bir yaşam için sağlıklı işlenmemiş gıdalar tüketmeye özen göstermeliyiz. İşlenmiş gıdalar yerine mümkün olduğunca işlenmemiş, fabrikasyon olmayan gıdalarla beslenmenin vücut sağlığımızla doğrudan ilişkisi vardır. 

Sağlıkla kalın…

13.04.2018