Antioksidan nedir, ne işe yarar?

Sağlıklı besinlerin yararlarından bahsedilirken antioksidan kelimesini sıklıkla duyuyoruz. Bir gıdanın antioksidan özellikte olmasının sağlık açısından oldukça faydalı olduğunu da biliyoruz. Peki, nedir bu antioksidan, ne işe yarar ve neden vücudumuz için faydalıdır?

Yaşamımız süresince vücudumuzda birtakım kimyasal olaylar meydana gelir. Yediğimiz besinlerin enerjiye dönüşmesi gibi metabolik faaliyetler bu süreçlerden biridir ve bu süreçte ortaya serbest radikaller çıkabilir. Toksin olarak adlandırılan bu serbest radikaller kararsız moleküllerdir. Bu kararsız moleküllerin bir kısmı boşaltım ve solunum yoluyla vücuttan uzaklaştırılırken bir kısmı uzaklaştırılamayarak hücrelere saldırır, farklı moleküllerle reaksiyona girer ve hücre yapısına zarar verir. Hücre yapılarının bozulması sonucu vücutta tümör oluşumu, hücre yıkımının hızlanması ve hücre DNA yapısının zarar görmesiyle kanser riski ortaya çıkmaktadır.

Antioksidan olarak adlandırılan maddeler ise vücudumuz için zararlı olan toksik yapıdaki serbest radikallerle savaşarak bu maddelerin oksidasyonunu önler, etkisiz hale getirir ve hücrelerin zarar görmesini engellerler.  Böylelikle antioksidanlar, serbest radikallerin vücutta oluşturabileceği her türlü zarara karşı koruma sağlamış olurlar.  Hücre çoğalmalarını önleyerek kanserle savaşmasının yanı sıra, serbest radikallerin sıklıkla neden olduğu damar tıkanıklığı, kalp hastalıkları ve diyabet rahatsızlıkları da antioksidanlar sayesinde önlenmiş olur. Serbest radikaller yaş ilerlemesine bağlı ortaya çıkabilecek rahatsızlıkların daha erken yaşlarda ortaya çıkmasına neden olduğu için, antioksidanlar sayesinde erken yaşlanma riski de ortadan kalkmış olur.  Ayrıca birçok bulaşıcı hastalığa karşı da koruma sağlayarak bağışıklık sisteminin kuvvetlendirilmesine yardımcı olmaktadırlar. Antioksidanların en büyük özellikleri, hastalığa karşı tedavi sağlamak yerine hastalıkların oluşumunu engellemeleri olduğu için oldukça önemli bir erken koruyucudurlar.

Antioksidanlar vücudumuz tarafından sentezlenebilmesine rağmen, dışarıdan besinler yoluyla da alınabilmektedir. Dışarıdan beslenme yolu ile alınan antioksidanların başlıcaları; A, C, E vitaminleri, selenyum, çinko ve flavonoidlerdir. Havuç, domates, ıspanak, şeftali, lahana, brokoli gibi sebze ve meyveler ile balık zengin A vitamini içerikleriyle iyi bir antioksidan kaynağıdır. Limon, mandalina ve portakal gibi turunçgiller ile çilek, kiraz, vişne ve yeşil yaprakları sebzeler ise C vitaminince zengin antioksidan kaynaklarıdır. Kuru baklagiller, zeytinyağı ve özellikle ceviz, fındık ve badem gibi kuruyemişler ise E vitamini içeren antioksidan gıdalardır. Et ürünleri, yumurta ve ayçekirdeği tüketimi ile de selenyumlu antioksidan gıdalar alınabilir. Çinko içeren antioksidanlar için süt ve peynir ürünleri ile tahıllı ürünler tüketmek gerekmektedir. Bir diğer antioksidan deposu olan flavonoidler için ise patates, soğan, pırasa, elma, üzüm ve çay tüketimi oldukça önemlidir. 

Sağlıkla kalın.

15.11.2017